Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- Origineel betrof het een gecementeerde bunker. In de herziening werd dit gewijzigd in een bunker met baksteen ommuurd.
- Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
- Een schietgat zat verborgen achter een houten camouflagedeur van 1,00m x 1,90m (BxH).
- Het tweede schietgat zat verborgen achter houten luiken, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1,40m (BxH). Op deze houten luiken waren bijkomend nog eens valse houten raamprofielen gekleefd om alles nog eens expliciet het uitzicht van echte ramen te geven..
- Voor de rest waren er geen valse ramen meer aanwezig.
- De bunker had een vrij complexe dakstructuur.
- Om de koepel zichtbaar te houden, had hij een vrij plat schilddak waarvan de structuur was opgetrokken in rode Noorse den.
- De dakbedekking bestond volgens het detailbestek uit rode fabriekspannen. De bouwplannen en algemene omschrijving binnen het bestek daarentegen spreken over blauwe Boomse pannen. Wat het effectief is geworden is nog altijd een raadsel.
- De koepel zelf was van de binnenzijde bereikbaar via 8 metalen klimijzers in de wand.
- Deze had als camouflage het uitzicht van een duiventil.
- Het toegangssas was voorzien van een klein plat dakje. Als afvoer voor het regenwater was hierbij bijkomend een dolfijn in gietijzer (1,50 meter lang) voorzien in combinatie met 1,10 meter zinken buis van diameter 10 cm.
- Het toegangssas was te betreden via een aantal betonnen treden en voorzien van een sterfputje.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- Mogelijks zijn een aantal bomen dienen gerooid te worden voor de bouw van de bunker, alhoewel deze alvast niet op de terreinschets vermeld zijn.
- In december 1934 zou er op project B nog een correctie volgen op heel wat van de bestaande plannen. Zo zal worden gevraagd het dakniveau met 30 cm te verlagen en de bunker op die wijze 30 cm dieper in de grond te steken. Hiervoor dienden bijkomend alle ventillatiedoorgangen en granaatwerpgaten gecorrigeerd te worden binnen het op te richten gebouw. Om dit nieuwe niveauverschil te corrigeren diende bijkomend in het sas de reeds voorziene betonnen trap te worden uitgebreid met 2 extra treden.
- Het globale uitzicht was dan ook dit van een bijgebouwtje bij het kasteel (waar hij vlakbij stond) en meer specifiek dit van een duivenhok.
- Structuur.
- Hij bevatte twee achteraan verbonden mitrailleurruimtes en een sas.
- Achteraan de tweede kamer was een koepel.
- De twee schietgaten keken niet volledig in dezelfde richting maar maakten onderling een hoek van ongeveer 30°.
- Opmerkingen.
- Het was één van de meest zuidelijke voorliniebunkers op het steunpunt Eke. Hij stond tussen E4 (235 m) en E6 (95 m). Hij was in hoek opgesteld met de zware bunker E6 (bunker tegen directe doorbraak). Hierdoor hadden deze 2 bunkers samen een groter zichts- en schietbereik.
- Hij kreeg achteraan dekking van de commandobunker E7 die op hetzelfde kasteelterrein stond.
- De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van twee Maximmitrailleurs. Daarnaast had hij ook de voorzieningen voor de opstelling van Hotchkiss- of Coltmitrailleurs.
- Voor de bouw van de bunker werd een stuk grond onteigend van 1 are 12 ca (vrij klein dus) van het perceel Eke sectie A kadastraal perceel 831u dat op zich deel uitmaakte van een veel groter perceel gekadastreerd als tuin van het kasteel van Eke. Het onteigende stukje vormde de zuidoostelijke hoek van dit grotere perceel. Het onteigende perceeltje was zo goed als vierkant en lag 22.30 meter verwijderd van de toenmalige Steenweg (heden de oude steenweg, rechtgetrokken door het kruisen van de N60). Van deze steenweg was het wel gescheiden door een vrij brede gracht.
- Om het terrein ten allen tijde te kunnen bereiken, werd er een permanente erfdienstbaarheid voorzien over een strook van 2 meter breed. Deze liep in eerste instantie loodrecht op de gracht af tussen steenweg en het kasteeldomein. Dit verliep op die wijze over het perceel 832b. Daarna liep deze erfdienstbaarheid langs de rand van deze gracht verder over hetzelfde perceel tot de grens met perceel 831 in de richting van de toegang van het kasteel, parallel met de gracht mee over een lengte van 131.40 meter. Na deze strook kwam men op de hoek van perceel 832b uit vanwaar men rechtsaf over de bestaande toegangsweg over 6 meter de gracht kon overschrijden (blijft op perceel 832b).
- Voor de bouw van de bunker diende deze strook van 2 meter voor een periode van 8 maanden na het tekenen van de akte uitgebreid te worden tot een strook van 5 meter breed om de bouw van deze bunker mogelijk te maken. Deze tijdelijke erfdienstbaarheid omvatte gewoon over de ganse lengte een verbreden van de bestaande permanente erfdienstbaarheid (noordkant strook van 22.30 meter lang en oostelijk van de strook van 131.40 meter). Daarna werd allicht zo goed als volledig de bestaande brug opgeëist voor een breedte van in totaal 5 meter.
- Op de terreinen van ditzelfde kasteel zouden trouwens nog 2 bunkers onteigend worden van dezelfde eigenaar, namelijk de bunkers E4 en E7.
- De bijhorende akte werd niet zoals de 2 andere aan dezelfde eigenaar getekend voor akkoord op 9 januari 1935. Voor deze akte werd de hoge prijs van 18000 BEF uitbetaald.
- De akte werd afgehandeld met Mr Gomar Van Heuverswijn, een Nijveraar wonende te Kruishoutem die optrad als gevolmachtigde voor de eigenlijke eigenaar van het terrein, Mr Karel Bals, die woonachtig was in Nebraska (USA).
- Daarnaast bevatte de akte ook een clausule voor een jaarlijkse intrest op dit bedrag van 5% wat in dit geval toch neerkwam op het aanzienlijke bedrag van 900 BEF per jaar.
- Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
- Ondanks dat het terrein voor de bouw van de bunker ooit werd onteigend kreeg dit in het toenmalige kadaster geen nieuw kadasternummer of aparte index toegekend.
- Van de originele kadasternummers is heden niets meer terug te vinden. Alles is heden opnieuw samengevoegd als perceel 831c3.
- De bunker zelf is ongelukkig net voor de zoektocht via deze website startte afgebroken eind 2006. Het werd dan ook bij mijn inventarisatie net gemist. In het puin dat nog te vinden was vooraan dit gebouw heb ik nog kleine resten van gewapend beton en ijzer kunnen terugvinden, waarschijnlijk nog afkomstig van de originele bunker E5 die daar ooit zal gestaan hebben.
- Gezien zijn locatie op de linie zal het bunkertje geen sporen van strijd vertoond hebben.
- Wel ontbreekt mij dan ook alle verdere details gezien ik het nooit zelf heb gezien. Alle bijkomende info blijft dan ook welkom.
- Het bunkertje zijn aandeel in het bouwproject B bedroeg origineel 69.804,18 Bef. Met inbegrip van wat gemeenschappelijke kosten zoals onder andere de niet individueel verdeelde beplantingen moet deze prijs allicht opgetrokken worden tot 70.013,18 Bef. Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 100.313,18 Bef hebben gelegen.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Voorstudie bij deze bunker. Er is hier zelfs nog sprake van een bunker met de twee schietgaten in dezelfde richting. |
|
|
Schets horende bij de onteigening. Men ziet er (al is het zeer bleek om in te scannen) eerst de erfdienstbaarheden loodrecht op de gracht aflopen tussen het domein en de steenweg. Dan vervolgt het noordwaarts langs deze gracht om dan via nog altijd de huidige toegang, het domein te betreden. |
|
|
Terreinschets zoals terug te vinden bij de bouwplannen. In dit geval was het perceeltje dus totaal niet omheind om het zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de rest van het domein. In dit geval dus wel degelijk 2 schietgaten die ongeveer 30° met elkaar afwijken qua vuurrichting. |
|
|
Grondplan van deze fraaie maar jammer genoeg verdwenen en weinig gedocumenteerde bunker. Op deze plannen is de bunker wel degelijk gecementeerd. Enkel de hoeken zijn met baksteen uitgemetst. |
|
|
Langsdoorsnede AB, doorheen het schietgat en het toegangssas. Let er opnieuw op dat het dak hier opnieuw over de koepel heen is getekend. In elk geval is het nooit zo uitgevoerd geweest. |
|
|
Dwarsdoorsnede CDEF. Het uiteindelijk gebouwde dak zal dus opnieuw praktisch het betonnen dak gevolgd hebben, zodat de koepel juist boven het dak uitkeek. |
|
|
Wegens het vrij complexe structuur van het dak, bestond er bij deze bunker een apart dakplan. |
|
|
Een herzien grondplan van deze bunker. Er zijn toch wel wat verschillen. De massa beton achter de koepel werd verminderd en het geheel werd ommuurd met baksteen. De eerste plannen tonen een gecementeerde bunker. |
|
|
Schetsen zoals terugvindbaar in de Moskou-archieven van dit bunkertje. Zeer mooi is de koepel die gecamoufleerd werd als een duiventil. Het geheel had op die manier het uitzicht van een bijgebouwtje bij het kasteel, in dit geval een duivenhok. Het zuid - zuidoostelijke gerichte schietgat zat verborgen achter een valste deur. Het zuidelijke achter een vals raam. |
|
|
Een tweede schets van de linker zijkant, eveneens uit de Moskou-archieven. |
|
|
Vrij ruime kadasterschets anno 2015. Het ganse terrein heeft nu 1 kadasternummer gekregen, namelijk 831c3. Van de originele genoemde perceelnummers bestaat niets meer op zich. |
|
|
De voorgevel van het bunkertje anno 1995. Hij is volledig vergaan tot een kale blok beton. linksachteraan ziet u het uitstekende sas. Vooraan kijkt u op de gecementeerde restanten boven het schietgat die verborgen zaten achter de valse deur. Het schietgat is hier nog dichtgemetst. Rechts nog een glimp op het tweede schietgat verborgen als een raam. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Rechter zijkant en achtergevel van dezelfde bunker uit dezelfde periode. Bovenaan de restanten van de afgebrande koepel. Op deze foto lijkt het alsof de bunker open was. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Foto van deze bunker, vrij kort genomen voor hij allicht werd gesloopt in 2006. U herkent op de schets duidelijk het witte gebouwtje met de deur achteraan rechts. Ook stond bij eigen foto's van na de sloop het betonmolentje nog altijd in de buurt. Enkel het bunkertje is heden verdwenen. Nu staat hier een loods. Het bunkertje zou heden voor of zelfs gedeeltelijk onder de poort gestaan hebben. (Foto: Boek Bruggehoofd Gent - Erik Janssen) |
|
|
Op deze luchtfoto kunt u onder de rechter hoek nog de bunker E5 zien staan die in 2006 werd afgebroken. U ziet nog centraal op de foto het witte hoofdgebouw. Rechts er juist onder de bunker.
|
|
|
Deze luchtfoto is eveneens van Gis-Vlaanderen. Deze dateert allicht van na 2007. De bunker is ondertussen verdwenen. U ziet duidelijk dat er onder het witte gebouw een loods is bijgebouwd waarvoor de bunker in de weg stond.
|
|
|
Foto's anno 2006 gekeken op het terrein waar de bunker ooit stond. Dit is het zicht op de in aanbouw zijnde loods gezien vanaf de rand van de Oude Steenweg.
|
|
|
Puin afkomstig van de bouw van het nieuwe gebouw dat men aan het zetten is. Waarschijnlijk zitten hier ook nog wat resten tussen van de originele bunker of fundering ervan. |
|
|
Resten van gewapend beton die toen nog tussen het puin gevonden konden worden. Gezien het gladde wapeningsijzer, zeker van de toen recent gesloopte bunker . |
|
|
|
Op deze foto kijkt u recht op de lokatie waar de bunker ooit stond naast het witte gebouwtje. De foto is bijna op dezelfde plaats genomen als de foto uit 2006 van kort voor de sloop. Zelfs de betonmixer staat er nog altijd.
|
|
|
| |
|
.JPG)
